Een laat-middeleeuwse tuin

Opgave: Prijsvraag voor het ontwerpen van een laat-middeleeuwse tuin
Resultaat: 2e prijs
Jaar: 2012
In samenwerking met: Sander Lap (LAP landscape and urban design)

De opgave
De redactie van Tuin&Landschap schreef begin 2012 een prijsvraag uit voor het ontwerpen van een laat-middeleeuwse tuin bij ridderhofstad ’t Huys Dever in Lisse. De aanleg van de tuin vormt onderdeel van een integrale opwaardering van de buitenruimte van Huys Dever. Zo zijn er plannen om een toernooiveld te maken, de Ridderhofstad te verbinden met de tuinen door twee nieuwe bruggen en zijn twee nieuwe wandelpaden gepland vanaf het donjon en vanaf de parkeerplaats naar de tuinen.

Concept
Van oudsher is Huys Dever een versterkte verdedigbare woontoren, middelpunt in een ruig landschap. Afgesloten van de buitenwereld met muren en een gracht, slechts verbonden via een aantal bruggen.
Anno 2012 is Huys Dever nog steeds een middelpunt. In een sterk veranderd landschap wordt de kernkwaliteit van Huys Dever nu bepaald door de kracht waarmee de historie beleefbaar is met de gebruiken van nu en in de context van nu.
Die context bestaat uit het Huys Dever, de gereconstrueerde voorhof, de bruggen en de ( te realiseren) ruimtes daar omheen. De kracht zit hem in het creëren van samenhang. Het gaat om het totaalplaatje waarin de onderdelen logisch met elkaar zijn verbonden en een geloofwaardig maar hedendaags verhaal vormen.

In ons concept zien wij Huys Dever als middelpunt in thematische op zichzelf staande gebieden. Een van deze gebieden is de Middeleeuwse tuin.
Albert Magnus (1193/1206 – November 15, 1280) schrijft in zijn boek ‘De vegetabilibus, liber septimus de mutatione plantae ex silvestritate in domesticationem’ over de ideale middeleeuwse tuin als een combinatie van een lusthof met een bloemen- en kruidentuin. Een twee-eenheid waarvan bij Huys Dever de laatste reeds aanwezig is.
Ook wij zagen de potentie in de samenhang tussen deze twee tuinen. Ze verbinden het nuttige met het aangename op de landschappelijke as tussen Huys Dever en het voorterrein.
De opgave die wij ons zelf stelden was het ontwerpen van een lusttuin complementair aan de reeds aanwezige moestuin.

Ontwerp
Een typishe middeleeuwse tuin werd niet ontworpen volgens een bepaalde stijl maar voor een bepaald gebruik. We hebben bruikbare elementen gerangschikt tot een nieuw hedendaags verhaal. Een verhaal dat parallellen kent met het ridderleven waarin de tuin het middelpunt vormde van het uiten van liefde en het genieten van het buitenleven.

Beleving
Je voelt je bijna ridder als je een bezoek bent aan Huijs Dever. Je blik dwaalt af naar de restanten van de Ridderhofstad en je kijkt omhoog naar het donjon waar je je voorstelt hoe je een jonkvrouwe belooft de vesting te verdedigen. Maar niet vandaag. Vandaag vier je hier je bruiloft.
Vanaf het voorterrein loop je over de brug langs Huys Dever naar de achtertuin.Via het graspad loop je richting de lusttuin. Daar wacht je kersverse vrouw.
Langs de knotwilgen loop je tussen schermen van gevlochten wilgentenen, rechts is de moestuin, je slaat linksaf. Onder de met rozen begroeide loofgang staat ze…..
Samen loop je verder de tuin in tot aan de zodenbank; je bent in de eerste ruimte met wilde aarbeien en appelbomen.
Op het gazon met madeliefjes kom je even tot rust. Je ligt in het gras en ontdekt samen figuren in de wolken.
In de laatste ruimte wordt je weer teruggebracht naar het heden. De analemmatische zonnewijzer werpt jouw schaduw op het huidige uur.

Tijd voor de kruidentuin.